Dane i informacje

Rok 2018 w sposobie funkcjonowania ekspertów wchodzących w skład zespołów dokonujących oceny programowej na kierunkach o profilu praktycznym i ogólnoakademickim przebiegał przede wszystkim pod znakiem zapowiadanych i wprowadzanych zmian ustawowych związanych z tzw. Konstytucją dla Nauki.

W wersji ustawy z 2017 roku (Dz.U. 2017 poz. 2183) zawartych było 7 zapisów wskazujących na istotną rolę szeroko pojętych pracodawców (w tym reprezentantów organizacji pracodawców) w prawidłowym funkcjonowaniu zarówno szkół wyższych, jak i całego systemu szkolnictwa wyższego. Wymieniono w niej również 4 aspekty współpracy z uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym:

• prowadzenie badań naukowych (art. 4. ust.4) ;
• współpraca jako składowa oceny jakości kształcenia (art. 48a, ust. 3, pkt 4);
• udziału przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego uczelni w składzie konwentu uczelni publicznych (art. 63, ust. 1);
• możliwości realizacji studiów doktoranckich we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym uczelni albo jednostki naukowej, w szczególności z przedsiębiorcami lub innymi podmiotami zatrudniającymi uczestników tych studiów (art. 195, ust 5a).

Z punktu widzenia ekspertów PKA zajmujących się współpracą uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym w Ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce warto wskazać na podstawowy podział uczelni na akademickie i zawodowe. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 uczelnia jest uczelnią zawodową, jeżeli prowadzi kształcenie uwzględniające potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego.

Innym zapisem Ustawy wskazującym na znaczenia współpracy uczelni z pracodawcami jest art. 62. Zgodnie z jego treścią uczelnia może prowadzić studia dualne, które są studiami o profilu praktycznym prowadzonymi z udziałem pracodawcy.

Dla realizacji zadań tzw. eksperta-pracodawcy** istotny jest przede wszystkim podział profili kształcenia na:

• praktyczny, na którym ponad połowa punktów ECTS jest przypisana zajęciom kształtującym umiejętności praktyczne;
• ogólnoakademicki, na którym ponad połowa punktów ECTS jest przypisana zajęciom związanym z prowadzoną w uczelni działalnością naukową.

* Źródło: Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, art. 242, ust. 2, pkt 4.
** czyli eksperta Polskiej Komisji Akredytacyjnej z grona pracodawców lub reprezentujących ich organizacji.

Należy spodziewać się, że rola ekspertów-pracodawców wzmocni się w najbliższych latach m.in. ze względu na ustawowy zapis dotyczący uwzględnienia w programie studiów o profilu praktycznym co najmniej 6 miesięcy praktyk zawodowych w przypadku studiów pierwszego stopnia i jednolitych studiów magisterskich oraz 3 miesięcy w przypadku studiów drugiego stopnia.*

Jednocześnie oznacza to wzrost odpowiedzialności i konieczność stałego doskonalenia jakości i podnoszenia wartości (użyteczności) efektów pracy ekspertów-pracodawców.

Kandydatów na ekspertów** z grona pracodawców proponują pracodawcy lub reprezentujące ich organizacje, kierując się ich wiedzą na temat zasad organizacji szkoły wyższej oraz współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, a także doświadczeniem związanym ze współpracą z uczelniami.

Postępowanie kwalifikacyjne prowadzące do powołania eksperta z grona pracodawców lub reprezentujących ich organizacji o opisane jest w punkcie 5. załącznika nr 6 do Statutu PKA.

*Art. 67, ust. 5. Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
**Załącznik nr 6 do Statutu Polskiej Komisji Akredytacyjnej, pkt 1, ust. 4.