W dniach 20-21 listopada 2024 r. w Centrum Dydaktyki AGH przy ul. Reymonta 7 w Krakowie odbyła się w XII edycja seminarium z cyklu Forum Jakości – flagowego wydarzenia Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Współorganizatorem bieżącej edycji Forum była Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Tegoroczne Forum Jakości zorganizowane pod hasłem Zapewnianie jakości kształcenia wobec wyzwań otoczenia. Internacjonalizacja przyciągnęło do Krakowa szerokie grono przedstawicieli środowiska akademickiego, którzy na co dzień w swoich uczelniach, instytucjach kompleksowo zajmują się zapewnianiem jakości kształcenia.
Program seminarium przewidywał cztery główne moduły / panele dyskusyjne skupione wokół najbardziej aktualnych zagadnień z zakresu umiędzynarodowienia. Do grona prelegentów XII Forum Jakości Kierownictwo PKA zaprosiło specjalistów z zakresu umiędzynarodowienia jakości kształcenia. Zachęcamy do zapoznania się z sylwetkami wszystkich prelegentów – TUTAJ.
Obrady uroczyście otworzył dr hab. inż. Janusz Uriasz – Przewodniczący Komisji, a w murach Uczelni wszystkich zebranych powitał prof. dr hab. inż. Krzysztof Mendrok – Prorektor ds. kształcenia Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Kolejno głos zabrał podsekretarz stanu w MNiSW Maciej Gdula, który podkreślił znaczenie dialogu międzyuczelnianego oraz rolę umiędzynarodowienia w podnoszeniu standardów kształcenia w Polsce. – Powinniśmy szukać sposobu, by włączać dydaktykę do procesu ewaluacji nauki – praca ze studentami to również element pracy naukowej i budowania społecznych efektów nauki – mówił wiceminister Maciej Gdula.
Internacjonalizacja jako klucz do jakości kształcenia
Na pierwszy moduł Forum Jakości złożyły się indywidualne prelekcje zaproszonych Gości.
Pierwsze wystąpienie na temat Quality assurance fit for the changing world of Higher Education przedstawił Douglas Blackstock – Przewodniczący ENQA, który nakreślił główne założenia podejmowanych działań przez ENQA, wskazał na istotę najbardziej aktualnych problemów z jakimi się będą mierzyły się agencje akredytacyjne w Europie (m.in. rozwój cyfrowy, AI w uczeniu się, nauczaniu, ale także ocenianiu jakości kształcenia, mikropoświadcznia czy też wyzwania związane z nieuczciwymi praktykami uczelni), a także podkreślił istotę współpracy pomiędzy instytucjami krajowymi odpowiadającymi za sektor nauki i szkolnictwa wyższego a agencjami zapewniania jakości (m.in. mówił o dążeniu do pełnego umożliwienia agencjom działania zgodnie z wytycznymi ESG, konieczności zmniejszenia barier na poziomie krajowym w zapewnianiu jakości w szkolnictwie wyższym, przy jednoczesnym zwiększeniu niezależności tychże agencji).
Następnie – za pośrednictwem zdalnego połączenia – do Forum Jakości dołączył podsekretarz stanu w MNiSW Andrzej Szeptycki, który zaprezentował strategię umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego w Polsce na podstawie bieżących aktywności podejmowanych przez resort nauki.
Zgodnie z przyjętym porządkiem seminarium dr hab. Jakub Brdulak – Sekretarz PKA omówił miejsce Polskiej Komisji Akredytacyjnej w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego, uwzględniając potrzebę powstania European Higher Education Area (EHEA), znaczenie europejskich standardów jakości (ESG), które m.in. wspierają wzajemne zaufanie, ułatwiając w ten sposób uznawalność i mobilność w ramach danych krajów i pomiędzy nimi, a także przybliżył istotę i znaczenie bazy DEQAR prezentującej wyniki zewnętrznego zapewniania jakości dla każdego studenta w Polsce.
Kolejnym punktem Modułu I było wystąpienie Waldemara Siwińskiego – Prezesa Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, który przedstawił kluczowe założenia programu Study in Poland, zainicjowanego w maju 2005 roku przez Zgromadzenie Plenarne KRASP wspólnie z Fundacją Edukacyjną „Perspektywy”, mającego na celu promocję polskich uczelni za granicą i zachęcanie obcokrajowców do studiowania w Polsce. Prezes Fundacji podkreślił, że utrzymanie wysokiego poziomu umiędzynarodowienia i jego rozwój – w kontekście takich wyzwań, jak wojna za naszą wschodnią granicą, a także zapowiadane zmiany w polityce migracyjnej – wymaga trafnego określenia głównych kierunków rekrutacyjnych zainteresowań polskich uczelni, a także pogłębienia umiejętności wspólnego działania, w tym przekonania instytucji państwa o wartości umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego.
Ostatnim punktem w ramach tej części Forum było przemówienie na temat Internacjonalizacja polskiej nauki i szkolnictwa wyższego w kontekście programów NAWA wygłoszone przez dra Piotra Kępskiego – Dyrektora Biura Programów dla Instytucji NAWA, który wskazał na kluczowe cele strategiczne przyjęte przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej na lata 2024-2030 [wśród nich: wspieranie umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego, popularyzacja języka i kultury polskiej za granicą, wzmacnianie obecności polskiej nauki na arenie międzynarodowej, ułatwianie międzynarodowego transferu wiedzy oraz umiejętności do nauki i gospodarki (uznawalność i uwierzytelnianie)]. Dodatkowo dr Piotr Kępski zaprezentował oferowane przez NAWA programy dla instytucji, naukowców i studentów. Należy podkreślić, że beneficjentami programów NAWA są: osoby indywidualne (polscy i zagraniczni studenci, doktoranci, naukowcy, lektorzy języka polskiego) oraz instytucje – polskie uczelnie, instytuty badawcze i instytuty naukowe PAN (a pośrednio także ich partnerzy zagraniczni).
Rola oceny kompleksowej w umiędzynarodowieniu programów studiów
Dyskusja w drugim module XII Forum Jakości skoncentrowana była na następujących zagadnieniach: oświadczenia międzynarodowe w ocenie kompleksowej, znaczenie oceny kompleksowej dla rozwoju umiędzynarodowienia oraz internacjonalizacja programów studiów. Polska Komisja Akredytacyjna, która w niedalekiej przyszłości stanie przed wyzwaniem wdrożenia oceny kompleksowej w polskim systemie zapewniania jakości, wyszła z inicjatywą zgłębienia podobnych doświadczeń od swoich zagranicznych partnerów.
Uczestnikami debaty byli: Beata Benčová – Koordynator SAAVŠ (Słowacja), Tomáš Fliegl – Wiceprzewodniczący NAU (Czechy), prof. dr hab. Grzegorz Mazurek – Rektor Akademii Leona Koźmińskiego (Polska), Marius Petrescu – Sekretarz Generalny ARACIS (Rumunia), Jolanta SIlka – Przewodnicząca AIKA (Łotwa) oraz Olena Yeremenko – Wiceprzewodnicząca NAQA (Ukraina). Rozmową moderował dr hab. inż. Janusz Uriasz – Przewodniczący PKA, którego intencją było zaprezentowanie doświadczeń przedstawicieli europejskich agencji akredytacyjnych oraz przeniesienie ich na grunt polskiego systemu szkolnictwa wyższego w kontekście zbliżającego się wdrożenia oceny kompleksowej i jej znaczenia dla Polskich uczelni.
Oblicza umiędzynarodowiania procesu kształcenia
Drugi dzień obrad rozpoczęła debata skoncentrowana wokół zagadnień: Double degree / Joint degree; Mikropoświadczenia; Mobilność akademicka (projekty Erasmus+, NAWA, etc.); World Federation for Medical Education (WFME); Partnerstwa międzynarodowe; European University Alliances.
Swoje opinie wymieniali przedstawiciele jednostek, którzy specjalizują się we wskazanych obszarach: Joanna Cięciwa – Kierownik Działu Studentów Zagranicznych Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie; Jakub Grodecki – Manager ds. Polityki i Projektów EURASHE; dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG – Prorektor ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia Uniwersytetu Gdańskiego; prof. dr hab. med. Kamil Torres, MBA, Msc CLin.Edu – Wiceprzewodniczący PKA, reprezentujący Uniwersytet Medyczny w Lublinie; Jolanta Urbanikowa – Pełnomocnik Przewodniczącego PKA ds. mikropoświadczeń, reprezentująca Uniwersytet Warszawski; dr hab. Krzysztof Wasilewski, prof. ucz. – Prorektor ds. Kształcenia Politechniki Koszalińskiej. Rozmowom przewodniczył dr hab. Jakub Brdulak – Sekretarz PKA.
Prelegenci na wstępie przedstawili kluczowe – z punktu widzenia swoich aktywności, a także działalności instytucji w których na co dzień funkcjonują – wyzwania oraz podejmowane działania z zakresu umiędzynarodowienia, a następnie starali się odpowiedzieć na pytanie Jaka powinna być strategia polskiego szkolnictwa wyższego w obszarze umiędzynarodowienia? Debatę zakończyła sesja pytań od audytorium.
Kształcenia językowe na studiach wyższych
Ostatni z modułów w ramach Forum Jakości był moderowany przez dr hab. Ariadnę Strugielską – Członkinię PKA oraz Pełnomocniczkę Przewodniczącego PKA ds. europejskiego stopnia, która do swojej debaty zaprosiła reprezentantów różnych grup interesariuszy komisji. Uczestnikami paneli byli więc: Dominik Czapczyk – Koordynator PKA ds. współpracy z ekspertami reprezentującymi pracodawców; Anna Krukiewicz-Gacek – Dyrektor Studium Języków Obcych Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie; Joanna Lewicka | Ekspertka PKA ds. studenckich; prof. dr hab. Agnieszka Piwowar – Prorektor ds. Studentów i Dydaktyki Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu; dr Paweł Strózik, prof. ucz. – Rektor Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu; dr Katarzyna Turska – Dyrektor Studium Językowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Zgodnie z założeniami przyjętymi przez uczestników panelu, dwugodzinna dyskusja oscylowała wokół następujących tematów: wstępne kompetencje językowe studentów; zapewnianie poziomów biegłości językowej; zajęcia kształtujące kompetencje językowe; kadra prowadząca kształcenie językowe; kształcenie językowe a umiędzynarodowienie; zapewnianie jakości kształcenia językowego. Wszystkie wypowiedzi, prezentujące różnorodne podejścia do prowadzenia kształcenia językowego na studiach stanowiły zbiór niezwykle cennych uwag, które będą mogły być przeniesione do innych ośrodków akademickich w całej Polsce.
Prelekcjom i debatom w trakcie XII Forum Jakości PKA przysłuchiwało się 250 uczestników – przedstawicieli sektora szkolnictwa wyższego różnego szczebla. Wszystkim uczestnikom dziękujemy za udział w wydarzeniu!
Do zobaczenia podczas kolejnej edycji seminarium z cyklu FORUM JAKOŚCI PKA.
Więcej informacji wkrótce.